Nga Raphael Faust, Konsulli i Nderit i Shqipërisë në Izrael

Më duhet të pranoj se interesi im fillestar për Shqipërinë u nxit nga një kureshtje e pastër.

Kjo kureshtje është ajo që më kishte motivuar t’i afrohesha, i paftuar, ministrit të jashtëm të Shqipërisë dhe shefit të kabinetit të tij, ndërsa ata ishin duke ngrënë mëngjes në Hotel “King David” në Jeruzalem. Kjo ishte gjatë një vizite të tyre të shkurtër në Izrael në verën e vitit 1991, qëllimi i së cilës kishte qenë krijimi i marrëdhënieve de fakto me Izraelin.

Ftesa që mora prej tyre me atë rast për të vizituar Shqipërinë ishte fillimi i një marrëdhënieje të veçantë që zhvillova me Shqipërinë dhe popullin shqiptar, marrëdhënie e cila vazhdon edhe sot e kësaj dite.

Në të vërtetë, sapo erdha në Shqipëri dhe mësova më shumë për historinë e saj, motivuesi i vërtetë për aktivitetet e mia në emër të Shqipërisë në Izrael ishte historia e atëhershme e padëgjuar e shpëtimit unik të hebrenjve në Shqipëri – në fakt, të gjithë  hebrenjtë e Shqipërisë si dhe hebrenjtë e tjerë që erdhën në vend për të gjetur strehë – gjatë Holokaustit.

Prandaj, ajo që unë e konsideroj kulmin e aktiviteteve të mia si ‘Konsulli i Nderit i Shqipërisë në Izrael” është Konferenca Ndërkombëtare e Studimeve mbi “Shqipëria, Shqiptarët dhe Holokausti”, të cilën e kam iniciuar, promovuar dhe ndihmuar në organizimin, në mënyrë që të publikoj rekordin unik historik të Shqipërisë gjatë Holokaustit.

M’u deshën gati tre vjet për të organizuar konferencën. Ajo u mbajt në Hotel “Tirana International”, më 20 maj 2008, dhe u organizua nga Universiteti i Tiranës (Prof. Valentina Duka), në bashkëpunim me Universitetin Bar-Ilan në Ramat Gan, Izrael (Prof. Dan Michman) dhe Yad Vashem , Shkolla Ndërkombëtare e Studimeve të Holokaustit, Jeruzalem. Unë besoj se, kjo konferencë luajti një rol vendimtar në zbulimin e historisë së panjohur të mbijetesës së hebrenjve shqiptarë dhe e ka vendosur atë si një pjesë të padiskutueshme të historisë shqiptare.

Programi i konferencës është detajuar më poshtë.

Në seancën hapëse të konferencës, përshëndetjet u mbajtën nga:

Kryeministri i Shqipërisë

Rektori i Universitetit të Tiranës

Amira Arnon, Ambasadore e Shtetit të Izraelit në Shqipëri

Z. Tonin Gjuraj, Ambasador i Shqipërisë në Izrael

Z. John L. Withers, Ambasador i Shteteve të Bashkuara në Shqipëri

Z. Raphael Faust, Konsull Nderi i Shqipërisë në Izrael

Prof. Dr. Petrit Zorba, Kryetar, Shoqata e Miqësisë Shqipëri-Izrael

Ambasadori Mordechai Arbell, Kongresi Botëror Hebre

Ligjëratat e mëposhtme u mbajtën në konferencë nga studiues nga Shqipëria, Izraeli, Italia, Gjermania dhe Shtetet e Bashkuara:

Valentina Duka (Universiteti i Tiranës, Tiranë, Shqipëri): Historiografia Shqiptare mbi Holokaustin

Prof. Bernd Fischer (Universiteti Indiana, Fort Wayne, SHBA): Lufta e Dytë Botërore në Shqipëri, një pasqyrë e burimeve perëndimore

Prof. Dan Michman (Universiteti Bar-Ilan, Ramat-Gan; dhe Yad Vashem, Jerusalem, Izrael): Historiografia mbi Holokaustin në Dekadën e Shtatë dhe Rëndësia e saj për Rastin Shqiptar

Prof. Ferit Duka (Zëvendësdrejtor, Instituti i Historisë, Tiranë): Sfondi historik i hebrenjve shqiptarë

Beqir Meta (Drejtor, Muzeu Kombëtar Shqiptar, Tiranë, Shqipëri): Shqipëria dhe Shqiptarët – Karakteristikat dhe Zhvillimet kryesore në Historinë Shqiptare në Gjysmën e Parë të Shekullit 20

Assoc Prof. Dr. Nevila Nika (Drejtore e Përgjithshme, Arkivat e Shtetit Shqiptar, Tiranë, Shqipëri): Regjistrimet e Arkivave Shqiptarë mbi Hebrenjtë e Shqipërisë

Prof. Dr. Petrika Thengjilli (Universiteti i Tiranës, Shqipëri): Emrat e vendeve në Shqipërinë e Mesme si një dëshmi për praninë hebraike.

Prof. Dr. Fatmira Rama (Universiteti i Tiranës, Shqipëri): Politika e Mbretit Zog ndaj Hebrenjve në Shqipëri

Assoc Prof. Iliriana Çaushi (Sulo) (Universiteti i Tiranës, Shqipëri): Hebrenjtë shqiptarë gjatë sundimit komunist

Dr. Tommaso dell’Era (Universiteti Tuscia i Viterbo, Itali): Politikat italiane ndaj hebrenjve në Shqipëri në kontekstin e pushtimit dhe Rendit të Ri Fashist Evropian

Dr. Eva Hyskaj (Universiteti i Tiranës, Shqipëri): Gjermania naziste dhe qëllimet e saj në Evropën Juglindore

Dr. Martin Cüppers (Forschungsstelle Ludwigsburg/Universität Stuttgart): Shqiptarët për “Ushtarët Politikë” të Himmler? Rekrutimi dhe detyrat e Divizionit të 21 -të SS “Skënderbeu”, 1944

Prof. Shaban Sinani (Instituti i Gjuhësisë dhe Letërsisë, Tiranë, Shqipëri): Divizioni i 21 -të SS “Skënderbeu” dhe Hebrenjtë Gjatë Luftës së Dytë Botërore Sipas Regjistrimeve Arkivore Shqiptare

Prof. Bernd Fischer (Universiteti Indiana, Fort Wayne, SHBA): Bashkëpunimi dhe Rezistenca në Shqipëri gjatë Luftës së Dytë Botërore

Z. Apostol Kotani (Tiranë, Shqipëri): Shpëtimi i hebrenjve në Shqipëri: Kontekstet sociale, politike dhe gjeografike

Z. Daniel Perez (PhD-student, Universiteti Stanford, SHBA): Nga Prishtina në Bergen-Belsen: Rishikimi i Rastit të Deportimit të Hebrenjve në 1944 nën dritën e burimeve shqiptare

Prof. Dan Michman (Universiteti Bar-Ilan, Ramat-Gan; dhe Yad Vashem, Jeruzalem, Izrael): “Të Drejtët Ndër Kombe”: Evolucioni i një Kategorie Përkujtimore të Paparë

Dr. Iaël Nidam-Orvieto (Universiteti Hebraik, dhe Yad Vashem, Jeruzalem, Izrael) dhe Znj. Irena Steinfeldt (Yad Vashem): Shpëtimi i Hebrenjve në Shqipëri Përmes Perspektivës së Dosjeve Yad Vashem të të Drejtëve Ndër Kombe

Ma. Monika Stafa (Gazetare, Top-Channel TV, Tiranë, Shqipëri): Qeveritë Shqiptare të Luftës së Dytë Botërore dhe Holokausti.